Hallo, mijn ervaring is dat je bijenkasten prima kunt verplaatsen, ook over een kleine afstand (meters), als je een paar zaken in de gaten houdt.
- De kast tenminste een week van tevoren een uniek kenteken geven, ik heb gekleurde vliegplanken voor mijn zesramers, maar een strook gekleurde tape op de kast voldoet ook.
- Kast verplaatsen als de bijen binnen zijn en ook tenminste een half uur daarna gesloten houden, liefst de gehele nacht.
- Voor de vliegopening een duidelijke verandering aanbrengen/ hindernis neerzetten (tak, bezem op zijn kop, schep, ik heb de gekste dingen al gebruikt, de bedoeling is dat de bijen die buitenkomen onmiddellijk zien dat er een verandering is, niet uitvliegen maar eerst rondkijken).
- De oude positie geheel opruimen, ik werk met betonblokken waar de kasten op staan. Alle blokken weg, alleen kale bestrating.
Ik heb dit al een aantal maal uitgevoerd (geleerd van
http://www.bushfarms.com/beesmoving.htm) en het werkt. Dit gaat in tegen de normale imkeropleidingdoctrine

kasten minimaal x kilometer verplaatsen. Maar inderdaad vliegt een bij in principe terug naar de oude locatie, de eerste keer. Dat zul je ook zien, het eerste half uur zwerven bijen rond de oude positie en daar hebben ze geen referentie (die hebben we namelijk weggehaald) daar volgt een soort aha moment en gaan ze naar de nieuwe locatie.
Mijn persoonlijke theorie is dat de normale imkeropleidingdoctrine uitgaat van een niet veranderende omgeving en gelijke kasten. En inderdaad vliegt een bij in principe terug naar de oude locatie, de eerste keer. Maar in een normale (bosrijke) omgeving kunnen drastische veranderingen optreden in korte tijd, takken die afbreken, bomen in bloei, uitlopen van blad. Bijen hebben het aanpassingsvermogen hiervoor. Stel, een volk zit in een holle boom en na een nacht met storm hangt een tak voor de uitgang. De bijen hebben dan een ander uiterlijk van de ingang en zullen zich opnieuw hierop invliegen. Komen ze terug van de vlucht is er wat onhandig gemanouvreer en daarna gedragen ze zich alsof het altijd zo is geweest.
Als de bijen een referentie vinden kunnen ze hier heel hardnekkig op blijven vliegen en als je de betonblokken laat staan kunnen ze op de betonblokken gaan samenscholen, als hier een hoeveelheid ontstaat gaan ze niet meer weg. Dus een duidelijke unieke referentie aan de kast, alle referentie op de oude plek weghalen en aandachtig volgen de eerste uren. De rust is pas na een halve dag terug maar na een uur is er al weer een normaal vliegverkeer zichtbaar.