Bijenhouden.nl

Kleinzoon, brugklasleerling, vraagt aan opa terwijl de reinigingsvlucht
boven hun parapluën aan de gang is, "Opa waarom hebben bijen geen plasser ?"
Opa krijgt 't schaamrood op z'n gezicht. Hij denkt : "Waarom stelt die plaaggeest die vraag ?
Hij heeft toch zeker niet gemerkt dat de sluitspiertjes van m'n blaas nalaten ?"

"Waarom vraag je dat Jurrie ?"
Jur: "We moeten een werkstuk maken voor biologie. Ik over bijen".
Opa glundert. "Cool, Jur." Hij is gerust gesteld; gaat serieus in op de eerste vraag.
"Haal even papier en pen op".
Jur: "Niet nodig; doe 't online". Opa: "Haal dan even tuinstoelen op; ik moet even
rustig kunnen nadenken, want het is al lang geleden dat ik "Uitscheiding bij mens en dier"
op school gehad heb.
Jur was te snel terug. Opa had nog niet alles op 'n rijtje. Toch begon hij maar.
"Bijen springen veel efficiënter om met water dan wij".
Jur : "Opa, please, 'n normaal woord voor effesjicent"

wordt vervolgd. Zj. Inspiratiebron: Thema: "Wat deed jij vandaag in 2017 ?"

"Zuinig, maar tegenwoordig zeggen ze duurzaam".
Jur : "Volgens mij is ekologisch ook goed". Opa: "Wat goed van jou. Ik wou net zeggen
dat elk lichaam, ook dat van 'n bij, 'n microkosmos is van ontelbaar veel cellen,
maar nu noem ik het 'n ecosysteem"
Jur ; "Waarin 'n ekologisch evenwicht kan bestaan als de mens er geen puinhoop van maakt"
Opa denkt : Ze leren toch wel wat meer op school dan alleen maar 'gamen'.
Hij vervolgt met : "Het lichaam van elke bij zorgt dat afvalstoffen en overtollige stoffen
verwijderd worden nadat de bij gegeten en gedronken heeft. Jur : "Hoe ? Met de blaas en darm ?"
Opa : "Niet met 'n urineblaas. Wel met de darm. Bijen hebben geen urineblaas,
wel een honingblaas". Jur: "Waarom niet ?"
Opa: "Dat is geen doen voor de bijen. Kost te veel inspanning en energie". Jur: "Wat ?"
Opa: "Dat zeulen met twee volle blazen. Ze hebben al moeite genoeg met de honingblaas
als die vol is en er wind staat en 't net maar 11 graden is".
Jur: "Waar laten ze dan hun water ?" Opa; "Ze doen aan circulair waterbeheer".
Jur: "Toe nou, opa, bedoel je kringloop ?"
Opa: "Ja. De cellen van de wanden van de buisjes van Malpighi
pompen het water terug naar de ruimte rond de organen voor hergebruik.
En van het giftige ammoniak uit de eiwitstofwisseling, maken de buiscellen
het veel minder schadelijke urinezuur. Dat pompen de buiscellen de darm in waar het verandert
in witte kristallen. Ook andere overbodige stoffen pompen ze de darm in.
Dus er komt geen plasser aan te pas". Ik zal je straks 'n tekening laten zien van de inwendige
organen van 'n bij en 'n mooie foto in Imkerpedia met de buisjes van Malpighi, waar ik het zonet
over had en je wazig begon te kijken. Kom, we gaan wat eten en drinken".
Jur: "Voorlopig heb ik genoeg. Ik moet ook nodig"

Misschien vervolg ik de conversatie. 'n Andere inspiratiebron is vandaag de discussie op
radio en TV over het feit dat leraren moeite hebben om seksuële voorlichting en andere gevoelig
liggende onderwerpen bespreekbaar te maken met de leerlingen. Zj.

Leuk!

Ben je leerkracht geweest??

Jelte Pieter Dijkstra schreef:Leuk!

Dat was het enige 'rapportcijfer' dat Jelte me gaf.
Datt vind ik van 'n leraar als hij, 'n luie reactie.
Jelte had kunnen zeggen; "Zo leg ik het mijn leerlingen ook uit. Je kunt op de leeftijd van Jur
niet aankomen met de citroenzuurcyclus en adenosinetrifosfaat en ionenpompen en
semi-permeabele membranen. Ik vermoed helaas dat sommige lezers zoals Tieme, denken
dat ik de spot drijf met "de buisjes van Malpighi" (zoals iedere medicus en bioloog ze noemt).
Niets is minder waar, dus, dat doe ik niet. Ik gebruikte niet voor niets het woord "serieus".

Wie geen biologie-onderwijs heeft gehad klinkt ook "de lis van Henle" in elk van de 100000
nephronen van onze nieren, 'n tikkeltje lachwekkend in de oren door dat woordje "van".

Met pompen in de Malpighi-buisjes bedoel ik ionen-pompen. De wetenschap zoekt naar
bestaande bekende woorden om de micro- en nano- en piko-kleine verschijnselen in
levende wezens namen te geven. Wie voor ionenpomp een betere naam weet, laat het horen.


Ben je leerkracht geweest??

Hoe kun je dat vragen Jelte.
GEWEEST ?
Laat dat "geweest" maar weg in je vraag.
"Eenmaal imker, altijd imker". Eenmaal......., altijd ......... !
Je wordt er door besmet en er is geen medicijn tegen.
Gelukkig maar, anders werd het maar een dooie boel.
Overigens,veel imkers staan bij leken meer bekend
om hun "Tierische Ernst" dan duivenmelkers. Zj.




J

Ik dacht het al.....

Je bent vast zo leerkracht die boeiend voor de vuist weg kan l*llen...

Vanmiddag kwam Jur even langs, Ik had net de lap ge-activeerd,
Jur zag de selfie van JP. "Is dat Malle Pietje ?" vroeg hij. Ik als opa : "Hoe kom je daar op ?"
Jur: "Van school. Ik heb wat moeten voorlezen over de buisjes.
Eentje verstond me zogenaamd niet; "Buisjes van mallepietje ?" vroeg hij hardop.
De leraar schreef toen Malpighi op het bord.

Bij Geschiedenis heb ik 'm teruggepakt."
Opa: "Wie" ? Jur : "IJzeren Henkie van de oud-ijzer-handel".
'K : "Vond je het dan zo erg ?"
"Jaaaaaa opa " Ik: "Wat heb je terug gedaan ? "
Jur : "Bij Geschiedenis vroeg de leraar of er nog andere Russen zijn dan de gewone.
Niemand wist 't. Ik gaf snel aan Henkie 'n papiertje. Henkie probeerde te met mijn
"witrussen, pitrussen ,virussen". De klas lag plat. Henkie begreep er niks van"

Ik: "Nu even wat over de bijen. Heb je mijn versje gelezen over "Alleen op de wereld" ?"
Jur : "Bedoel je die ene bij in het doosje die alleen echte oude Duitse honing te eten krijgt ?"
Ik : "Ja, ze is vanmorgen gestorven na 6 dagen op honing geleefd te hebben bij 18 graden.
Ze had misschien nog langer kunnen leven als de honing niet te droog was geworden.
Ze heeft misschien te weinig water binnen gekregen. 't Volgend proefje moet ik beter doen.
Ik zet ze dan op water en brood".
Jur: "Wat voor brood ?" Z'n opa : "Bijenbrood; dat is gefermenteerd stuifmeel-honing-mengsel ".
Jur : "Wat betekent dat moeilijk woord ?" Z'n opa: "Je hebt bij biologie
toch het practicum "Zelf yoghurt maken" gedaan, zei je laatst"
Jur : "Dat wordt melkzuurgisting genoemd; lactosesuiker wordt door melkzuurbacteriën
afgebroken tot melkzuurdeeltjes" Opa; "Nou, zo iets gebeurt ook in de stuifmeel-honingpasta,
maar dan niet door bacteriën maar door enzymen uit het 'speeksel' van de bijen.
Het bijenbrood wordt zó al wat vóórverteerd en blijft door het beetje zuur worden langer goed.

Zo Jur, nu moeten we stoppen. Je lust wel 'n kommetje yoghurt mat Echter Deutscher Honig
uit Fresenburg in het Emsland er over heen. Zj.