Alle raat vervangen in april

[Bart de Coo]

Gisteren gelezen in de folder over broedziekten: er zouden imkers zijn die in het vroege voorjaar hun volken helemaal op verse kunstraat zetten, zodat je broedziekten veel minder kans geeft.

Is er iemand die dat wel eens doet of gedaan heeft? Wat zijn de ervaringen? Hoe ontwikkelt zo'n volk zich? Is dat niet wat al te kras?

Ben benieuwd!

Groet,

Bart de Coo

[Kees Overeem]

Dit is inderdaad de enige manier om in de toekomst nog bijen over te houden, alleen is april veel te vroeg!
Al eens eerder heb ik op de dramatische verhalen over wintersterfte het volgende opgemerkt. Als je in de zwermtijd volken zonder broed en zonder oude raat op kunstraat in echt schone kasten zet, varroa elimineert voordat er gesloten broed is, en ze kunnen beschikken over voldoende stuifmeel en voer, deze gegarandeerd allemaal de winter zullen overleven.
Met dit gegeven is een dure zoektocht naar de oorzaak van wintersterfte toch overbodig?
Je doet niet anders dan wat bijen zelf al heel lang doen om te overleven: zwermen en elders helemaal schoon opnieuw beginnen, de oude zooi achterlatend.

[martin b]

Zo als Kees de metode beschrijf doe ik het ook.
Maak kalle kunstzwermen behandel ze tegen varroa, zit ze op kunstraat en breng ze dan naar een andere stand. Waar ze ook gelijk gevoerd worden om te bouwen. Daar zit op vogelvlucht 1200 meter pas een andere imker, zo dat er niet veel vervliegging (lees besmeting) plaats vindt.
Dat worden de winter- en honingvolken voor het volgende jaar.

De volken die thuis blijven zijn de honingvolken. Die worden in het najaar samengevoegd tot twee volken, en dienen als reserve. Die gaan naar de andere stand als ik de wintervolken weer op haal.

Het beste was om er nog mee naar de heide te gaan, zo dat ze niet alleen productief zijn maar ook op natuurlijke manier kleine worden.
Nu heb je eindelijk te veel bijen "over".
Dus daar werk ik nog aan.

martin

[Bart de Coo]

Ik denk dat wat Kees zegt volstrekt waar is: zet volken op, in schoongemaakte kasten op uitsluitend kunstraat - helemaal zonder kunstraat kan natuurlijk ook - en bestrijd de varroamijt voordat het eerste broed gesloten is. Zorg natuurlijk voor veel stuifmeel en voer. Deze volken gaan de winter bijna zeker overleven.

Maar het ging mij om de opmerking op bladzijde 3 van de brochure De broedziekten van honingbijen, herkenning en bestrijding die de Nederlandse imkers onlangs mochten ontvangen. Onder het tussenkopje 'Bijenhouders en hun verantwoordelijkheid' lees ik:

'Veel bijenhouders vervangen jaarlijks minimaal vier raten, anderen vervangen alle raten in het voorjaar.'

Misschien heb ik het woord 'voorjaar' verkeerd begrepen. Die laatste opmerking lees ik dus als: 'Sla het volk zodra ze beginnen met bouwen af in een broedkamer met uitsluitend kunstraat.'

Verkeerd begrepen?

Groet,

Bart de Coo

[Kees Overeem]

OK, ik begrijp de vraag.
Er zijn in het bijenjaar twee momenten waarop er explosief gebouwd wordt door een volk: tijdens de voorjaarsontwikkeling en na het maken van een zwerm (incl. natuurzwerm)
Die voorjaarsontwikkeling zou dan april kunnen zijn.
Tot nu toe heb ik hoofdzakelijk ook alle raat in april vervangen.
Mede omdat ik met Buckfast werk kan ik er op dat moment gewoon een broedkamer met 11 kunstraten opzetten.
Deze schone bak wordt later gebruikt om de opzetters voor een volgend jaar te maken, meestal maak ik er 2 per volk, aangevuld met KR. Deze opzetters hebben dus 100% raatverschoning.
Maar zelfs met deze relatief schone werkwijze kom ik niet meer weg!
Eventuele ziekteverwekkers kunnen al in het broed zitten en neem je zo mee.
Alleen bijen zijn relatief schoon en dat is ook de reden dat je uit een volk wat je gaat afschrijven wel alleen (jonge) bijen kunt gebruiken om je nieuwe schone volken te versterken.
Dit is namelijk altijd de vraag van collega's: wat doe je dan met de oude volken?
Ook Celle zegt hierover: de bijen, als ze jong genoeg zijn, gebruiken voor versterken en op gegeven moment gewoon het broed en oude raat durven afvoeren hoezeer het ook tegen je gevoel ingaat.
'Opgebruiken' op de hei zou (vanuit de imker gezien) natuurlijk het beste zijn.
Wat ik in de eerste reactie schreef is eigenlijk gewoon de Celler "rotationsmethode"

[Jaap van Assenbergh]

een broedkamer met 11 kunstraten opzetten

Ik heb hierover ook vaak nagedacht maar tot nu toe vervang ik in het voorjaar zoveel mogelijk ramen aan de zijkanten van het volk. Ik verdeel het broednest over twee bakken door 4 ramen broed centraal per bak te hangen. De zijkanten zoveel mogelijk aanvullen met nieuwe raat om uit te bouwen. Gaan de weg het jaar schuif ik dan de oude raten uit het midden naar buiten toe om ze het jaar erop te kunnen vervangen.
Met het opzetten van een hele bak (Ik ga er dan vanuit dat je een onderbak hebt met 10- 11 ramen) wordt voor mijn gevoel de kast ineens veel te groot om het broed nog warm te kunnen houden (De warmte gaat omhoog) en zal de ontwikkeling minder snel gaan.
Of ben ik te voorzichtig hierin?

Jaap

[Oude Essink]

Ik denk, dat het een goede methode is; je komt tegemoet aan de bouwlust, verstoort de warmtehuishouding niet en bereikt het resultat van ongeveer 1/3e raatvernieuwing per jaar.

[Kees Overeem]

<<<<<<<<<<<<<citaat:Met het opzetten van een hele bak (Ik ga er dan vanuit dat je een onderbak hebt met 10- 11 ramen) wordt voor mijn gevoel de kast ineens veel te groot om het broed nog warm te kunnen houden (De warmte gaat omhoog) en zal de ontwikkeling minder snel gaan.
Of ben ik te voorzichtig hierin?>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Jaap, je bedenkingen zijn terecht.
Juist voor die warmte die naar boven gaat kies ik ervoor om de bak KR boven te zetten. Bij het bouwen hebben de bijen die warmte namelijk hard nodig en bouwen ze van onder tot boven de ramen goed en snel uit.
Zet je de bak onder dan duurt het vaak te lang voordat de onderkant van de ramen wordt gebruikt door de kou die daar naar binnen komt.
Maar dit kan alleen als het volk er helemaal aan toe is en er dracht is, in dat geval is er helemaal geen sprake van kou lijden zo snel wordt de bak in gebruik genomen en wordt er zelfs meer warmte geproduceerd door de activiteit.
Zet je zo'n bak op een volk wat die nog niet nodig heeft of kan bezetten dan is het wel koulijden voor ze.
Dit betekent wel dat het bakken opzetten niet allemaal tegelijk kan, het wordt over een paar weken verdeeld of de te kleine volken krijgen een Honigkamer KR.