Varroa-tolerantie: een overzicht tot nu toe

[Jelte Pieter Dijkstra]

Een overzicht op zijn Piet!eriaans:

Onder Nederlandse imkers is de varroa discussie-onderwerp nr. 1. Ver daarna komen nog eens honing, dracht, behuizingen etc. Dit gaat nu eigenlijk al bijna 25 jaar, zolang er mijten in Nederland zijn. Mijten zijn dus hot of liever gezegd vormen een duivels dilemma, althans voor mij: wel iets doen of niets meer doen.
Ik heb net (of eindelijk!) het boekje van Siebe Lijftogt in handen gekregen, de grondlegger van alternatief varroa bestrijden in Nederland. Het boekje stamt uit 1987 maar het is ongelovelijk om te zien hoeveel vragen en voorspellingen daarin staan die uitgekomen zijn enof nog up to date zijn. Verder lijkt de practische uitvoering van zijn proeven helaas erg amatueristisch. Ik kan echter niet beoordelen of dit nou doodgewone pech was of daadwerkelijk amateurisme.
Het boekje heeft me wel getriggered......ik kwam op het idee om een(nog niet voledig) overzicht te maken welke (negatieve) feedbacks allemaal op de varroa van toepassing zijn. Ik heb deze twee feedbakcs in mechanisch (ook al eerder over gesproken) en non-mechanisch ingedeeld. Wat is mechanisch?? Met mechanisch bedoel ik eigenlijk mee te zeggen dat er een duidelijk (aangestuurd of voor de imker stuurbaar) mechanisme achter de feedback moet zitten. Bijv. een imker voegt varroavrije haalbijen aan een volk toe dat daardoor sterker wordt en minder snel zal gaan instorten. Sommige feedbacks zijn plaatsbaar onder zowel mechanisch als non-mechanisch. Als laatste noot: ik heb chemische bestrijding niet opgenomen. Ik ben uitgegaan van de gedachtegang dat uitsluitend de varroa mijt zonder chemische stoffen te lijf mag worden gegaan.


'Mechanisch'
1 IMKER/BEDRIJFSMETHODE: Darren raat methode; Het laten afvliegen van varroavrije haalbijen; het verwijderen van het eerste broed; schudzwermen op kunstraat, afstandstrips, etc.
2 HONINGBIJEN: Het principe broedtrekken: volgens het meest recente onderzoek berust varroatolerantie bij bijen (denk aan Primorsky) op het trekken van besmet (dood) broed.
3 HONINGBIJEN: Broedduur: een kortere broedduur zorgt ervoor dat mijten zich minder goed kunnen voortplanten. Statistische modellen hebben volgens mij tegendeel bewezen.
4 HONINGBIJEN: poetsgedrag. Het actief verwijderen van mijten uit het volk/van de rug van bijen. Sommige imkers strooien zand in de bijenkast en meten de tijd die bijen erover doen om dit zand eruit te gooien. Pin test.



'Non-mechanisch'
1 HONINGBIJEN. Genetische aanleg van (rassen/lijnen) honingbijen, verschil voor varroa-tolerantie, aanleg voor broedtrekken, secundarie virusinfecties en broedziektes.
2 MIJTEN. Inteelt bij mijten/lagere virulentie. Door inteelt (of gewoon door tijd) kunnen mijten minder virulent en dus minder schadelijk worden. Tot nu is er nog geen test uitgEvonden om dit te sturen. Sommige imkers bestrijden niet meer en hopen op minder virulente mijten. Is dit stuurbaar?? Zelfde geld voor vorige feedback.
3 Mijten: (her) besmetting van honingbijen in de lucht. Enige herbesmetting is onoverkomelijk.
4 DRACHTGEBIED: Een rijk drachtgebied kan bijv. (eventueel kunstmatig, dus voeren of reizen is mechanisch) kan het instorten van een volk uitstellen of voorkomen.
5 WEER. Het weer (veel regen in een drachtseizoen) is een onstuurbare factor maar kan er voor zorgen dat volken verzwakken.

Waarom noem ik dit zo??? Enkele jaren geleden leek het wel of varroatolerantie alleen op non-mechanische! feedbacks leek te steunen. Volop voorbeelden hiervan op dit forum. Ik was daar ook van overtuigd en heb mijn bedrijfsmethode daarop aangepast. Niet iets doen, maar niets doen! Ik begin nu te twijfelen wat wijsheid is.
Nu lijkt het wel of we 180 graden zijn gedraaid en we met mechanische feedbacks (ja ook en vooral chemisch) de varroa in onze volken in toom kunnen houden. Denk daarbij aan AIDS-remmers. Geen patient overlijdt meer aan AIDS als deze remmers krijgt.
Ik denk dat het heel goed is dit model aan te vullen en s

[Jelte Pieter Dijkstra]

Heb er nog een nachtje over geslapen. Misschien is het verstandiger om de begrippen mechanisch en non-mechanisch te vervangen door respectievelijk actief en non-actief.

jp

[Jelte Pieter Dijkstra]

Nog twee feedbacks die er in het model behoren rotatiekast en zwermgedrag van bijen wat voor een broedstop/pauze zorgt.

jp

[Jelte Pieter Dijkstra]

Het schema vernieuwd.

'Mechanisch'
1 IMKER/BEDRIJFSMETHODE:

a Darren raat uitsnijden;
b Het laten afvliegen van varroavrije haalbijen;
c Het verwijderen van het eerste broed;
d Schudzwermen op kunstraat;
e Afstandstrips;
f Creeren van broedloze periodes.

2 Roterende kast
a Aangezien deze kast zo geassocieerd wordt het in toom houden van varroa vind ik dat de kast een speciale plak krijgt dit overzicht. Ik heb eigenlijk geen flauw benul of de kast nu werkt of niet. Tegenstrijdige berichten.

3 HONINGBIJEN:
a Het principe broedtrekken: volgens het meest recente onderzoek berust varroatolerantie bij bijen (denk aan Primorsky) op het trekken van besmet (dood) broed.
b Broedduur: een kortere broedduur zorgt ervoor dat mijten zich minder goed kunnen voortplanten. Statistische modellen hebben volgens mij tegendeel bewezen.
c poetsgedrag. Het actief verwijderen van mijten uit het volk/van de rug van bijen. Sommige imkers strooien zand in de bijenkast en meten de tijd die bijen erover doen om dit zand eruit te gooien. Pin test.



'Non-mechanisch'
1 HONINGBIJEN
Genetische aanleg van (rassen/lijnen) honingbijen,
a verschil voor varroa-tolerantie,
b aanleg voor broedtrekken,
c secundarie virusinfecties en broedziektes.
2 MIJTEN
a Inteelt bij mijten/lagere virulentie. Door inteelt (of gewoon door tijd) kunnen mijten minder virulent en dus minder schadelijk worden. Tot nu is er nog geen test uitgevonden om dit te sturen. Sommige imkers bestrijden niet meer en hopen op minder virulente mijten. Is dit stuurbaar?? Zelfde geld voor vorige feedback.
b Mijten: (her) besmetting van honingbijen in de lucht. Enige herbesmetting is onoverkomelijk.
3 DRACHTGEBIED
Een rijk drachtgebied kan bijv. (eventueel kunstmatig, dus voeren of reizen is mechanisch) kan het instorten van een volk uitstellen of voorkomen.
4 WEER. Het weer (veel regen in een drachtseizoen) is een onstuurbare factor maar kan er voor zorgen dat volken verzwakken.

[LWPisa]

Aanpassing vanuit de mijten gaat het snelst, door hun snelle generatieduur en hun hoge "inteelt" waarde.

Zie ook het zeer interessante abstract:

http://www.edpsciences.org/articles/api ... m6063.html

L.