honingpotjes vullen..een kunst apart

[Frans vanTongeren]

HONINGPOTJES VULLEN..EEN KUNST APART

Ik ken een imker die honing verkoopt, waar een dunne kraag schuim opstaat.
Uit ‘zunnigheid’ vult hij die potjes matig vol, waardoor er een streep lucht zichtbaar blijft tussen deksel en honing. Dat vind ik niet aantrekkelijk.
Vloeibare honing laat ik drie dagen na het slingeren, onaangeroerd in de emmer staan. Dan neem ik een schone theedoek, maak die nat en knijp het water eruit. Vervolgens vlei ik de lap zo vlak mogelijk op het honingoppervlak, pak de punten van de doek beet en trek de lap los van de honing. De doek zit nu vol wasdeeltjes en luchtbelletjes. De theedoek knijp ik uit boven een lege pot en heb dan een halve pot honing die een te hoog vochtgehalte heeft en door de imker zelf moet worden genoten.
De honing in de emmer roer ik (verticaal en horizontaal) traag dóór met een stok en giet het vervolgens over in een emmer met snijkraan. De emmer laat ik een nacht staan zodat luchtbelletjes kunnen opstijgen. De volgende dag zet ik de emmer met snijkraan op de keukentafel en schuif een stok onder de emmer zodat de kraan schuin voorover helt over de tafelrand.
Ik houd de potjes recht onder de snijkraan en niet schuin, zoal bij het tappen van een pilsje. Schuin afvullen heeft tot gevolg dat je een maand later belletjes op de glaswand gaat zien.
Het vullen moet met een zo kort mogelijke straal geschieden, zodat er geen luchtbellen worden toegevoegd.
Het afgesloten potje laat ik 24 uur met rust zodat eventuele wasdeeltjes en luchtbellen kunnen opstijgen. Dan zet ik het potje op een wit stuk papier en 'het wit' zorgt ervoor dat eventuele wasdeeltjes duidelijk zichtbaar worden aan het oppervlak. Met een cocktailprikker wip ik die eruit. Eventuele schuimrestjen verwijder ik met een puntig lepeltje.
De etiketten plak ik met melk op een glas. In melk zit eiwit en dat kleeft.
Koffiemelk moet ik niet gebruiken; dat gaat gistvlekken geven na een paar maanden. Het voordeel van melk is dat de etiketten een een ommezien zijn af te weken (zonder kleefsporen na te laten).
Ik moet de papiertjes twee keer insmeren (met een kwastje); de eerste keer trekt het etiketje krom en na de tweede keer geeft het zich over.
Wat een werk, wat een werk, wat een werk.
Een pot wordt duur betaald!
*
(roeren met zo'n 'gammaspiraal' trekt me niet!)

[Frans vanTongeren]

In het oktobernr.van BIJEN 2001, blz.262 schrijft M. van Iersel het volgende:

-Je laat de honing langzaam langs de rand in de pot lopen. Zo voorkom je dat er teveel luchtbellen in ontstaan.

Die man maakt een denkfout...
Ik zie Marie zitten op een kruk in de kroeg en de BIJENschrijver staart in gedachte naar een meid die geroutineerd achter de tap een glas [font color=red]schuin [/font id=red]afvult met bier. Van Iersel is nu bezig met het brouwen van een stukkie en denkt de verkeerde kant op.(zie boven)
-
De meid achter de tap heeft een ander uitgangspunt. Zij wil juist zoveel mogelijk lucht in het glas bewaren en houdt daarom het glas schuin om te voorkomen dat het bier een soort flauwe, doodgeslagen materie gaat worden.
Een imker wil zo min mogelijk lucht in de honing achter laten en dient daarom de honingpot [font color=red]recht[/font id=red]onder de snijkraan te houden.
Als je een pot met cremehoning of heidehoning schuin afvult, hecht de honing een weinig aan de glaswand en dat veroorzaakt tevens minuscule luchtbelletjes aan die zijde.. na een paar weken.

Zou Marie nu gaan reageren in BIJEN
Een redacteur van BIJEN dient toch het imkerforum mee te lezen!
We leven toch niet in twee..werelden?

[Frans vanTongeren]

Marie van Iersel heeft zich (hoera) onlangs geregistreerd bij het imkerforum.
Wie weet..., gaat hij nu reageren op bovenstaand stukje!

[Hennie Peters]

Dag Frans,

-Je laat de honing langzaam langs de rand in de pot lopen. Zo voorkom je dat er teveel luchtbellen in ontstaan.

Die man maakt een denkfout...
Ik zie Marie zitten op een kruk in de kroeg en de BIJENschrijver staart in gedachte naar een meid die geroutineerd achter de tap een glas schuin afvult met bier.

Ik denk dat jij hier een denkfout maakt met het bier.
Als je zelf ooit eens bier hebt getapt dan zul je weten dat je een glas vol met schuim krijgt als je het glas recht onder de tap houdt.
Als je in Engeland een glas bier van de tap krijgt dan is dat met minder dan een cm schuim en daar houden ze het glas zo schuin mogelijk.
Mogelijk spelen er met honing andere factoren mee maar daar heb ik geen zicht op.

[wilde]

Frans, elders hadden we het over crèmehoning. Die heeft altijd enigszins een afvulprobleem, want die loopt niet hard. Ik houd de potten (ook in de keuken, met het vat iets voorover) zo dicht mogelijk onder de snijkraan en wel: recht. Ze staan op een apart tafeltje, wat eigenlijk bestemd was voor een bloempot of iets dergelijks, je kent dat type smal hoog tafeltje wel denk ik. Dat gaat gewoon goed. Knoeien met een natte doek doe ik niet, maar zo heeft ieder wel een oplossing voor een probleem. Ik probeer het contact van honing met water zoveel mogelijk te voorkomen. Ook maak ik de potten niet meer open. Dat is ook nauwelijks nodig, tenminste ......

Bij het vullen moet je altijd bedacht zijn op onvoorziene gebeurtenissen. Onder de rand van mijn keukenblad zit wel eens een spin. Ik heb het ooit (gelukkig bij een eigen gebruikte pot) gehad dat een dode spin boven op de honinglaag lag bij het openen van de pot. Dan kijk je wel vreemd op. Die is er dus ingevallen zonder dat ik het zag, net voordat de deksel erop gedraaid werd. Als het een koper was geweest had ik me dood gegeneerd. Daarna heb ik voorafgaand aan het potten vullen dat randje altijd even extra schoon gemaakt.
Een zelfde probleem, dat moeilijker is te voorkomen, is de aanwezigheid van fruitvliegjes. Dat is bij mij altijd prijs. Die komen op de honinglucht af en je moet dus goed opletten, want ze verzuipen zo in de staal met honing. Ook dat is uiteraard niet gewenst. Ik probeer ze altijd te vangen, maar met weinig blijvend succes.

Imkergroet, Albert de wilde

[Frans vanTongeren]

Dag Hennie,
Je schreef:
Als je zelf ooit eens bier hebt getapt dan zul je weten dat je een glas vol met schuim krijgt als je het glas recht onder de tap houdt.
Precies, zo is het (drinken lukt mij trouwens beter dan tappen), alle lucht kiest dan het luchtruim!!
Bij die honingtapperij wil je toch hetzelfde bereiken!
Honing zonder luchtbelletjes is het imkerstreven.
Vroeger vulde ik de potjes ook altijd schuin; de praktijk bewees mij later dat dit toch niet de beste methode is (zie bericht 1).
Ik krijg steunnnn..
Van Albert.. en die redeneert niet wild!

[Hennie Peters]

Frans,

Vergeef me mijn beginnersonwetendheid, maar wat wil je nu precies bereiken ?

Wil je dat bij het tappen de lucht uit de honing ontsnapt, door het met zoveel mogelijk wervelingen rechtstandig van een zo groot mogelijke hoogte in de pot te laten lopen.

of wil je schuim op de honing voorkomen ?

Ik ken een imker die honing verkoopt, waar een dunne kraag schuim opstaat.

Uit het eerste stuk dat je schreef kreeg ik de indruk dat je het schuimen wilde voorkomen.

[Frans vanTongeren]

Dag Hennie,
Eh... ff de boel, leesbaar, op orde brengen!
Die schuimkraagimker (met wasdeeltjes en luchtbellen) maakte er een zooitje van.
*De wasdeeltjes had hij ,na drie dagen, moeten verwijderen met een uitgeknepen theedoek (of met de meer bewerkelijke, droge 'AlbertSpatel'-methode)
*De luchtbelletjes had hij ongedaan moeten maken met:
- rechtstandig, zo kort mogelijk overgieten van 'miele' van emmer in pot
- na 24 uur.., wegprikken van eventuele luchtbellen in het honingpotje
(Ik hoop dat je veeeeel honing zal gaan overgieten!)

[Hennie Peters]

bedankt Frans,

Rechtstandig vullen dus. Als twee ervaren imkers dat zeggen dan neem ik dat onmiddelijk aan. De vergelijking met bier zal ik maar even vergeten.
Het vulproces duurt voor mij nog een poosje, maar als ik in de tussentijd net zo hydrofoob wordt als Albert is er dan niet een combinatie te gebruiken van de DrogeAlbert en de NatteFrans methoden. Oftewel met een droge theedoek werken ?
Mogelijk heb je een heel goede reden om met een natte theedoek te werken, die ontgaat me even.

groet,
Hennie

[wilde]

Hennie, een natte theedoek hecht zich beter aan het honingoppervlak. Met een droge doek zou het ook wel lukken denk ik, maar dan duurt het veel langer, want de doek moet doordrenkt van honing zijn zonder in de massa te liggen. Met een grote pannenlikker gaat het overigens uitstekend en heb je geen geknoei met uitknijpen etc. De afgeschuimde honing gaat gewoon direct in een potje en dat eet ikzelf op. Het is heel bijzonder: een soort slagroom van honing op je boterham.

Mag ik nog eens een ander probleem aankaarten?
Mijn potten staan na het afvullen koel in de schuur. Daarbij ontstaat dikwijls, maar niet altijd, het zogenaamde kaarsvetverschijnsel. Het zijn afwijkende kristalvormen, die zich wit aftekenen ten de wand van de honingpot. Sommigen beweren dat ook dit te maken heeft met de wijze van vullen van de potten. Ik denk daar beslist anders over, gewoon uit ervaring, want ik heb alles ruim uitgeprobeerd.

Ik denk meer in een andere richting. De potten staan in kartonnen dozen keurig gestapeld. Als je een pot uit een nog niet aangebroken doos haalt en je kijkt waar zich het kaarsvet bevindt, dan blijkt bij mij dat dit meestal bij alle potten aan dezelfde kant zit, dus bekeken vanuit de verpakkingsdoos. De dozen zijn lichtdicht afgesloten. Temperatuurverschillen zijn het enige wat ik kan bedenken bij dit effect.
Heeft iemand daar een nader verhelderend idee over?
Groeten, Albert de Wilde