dreveling

[labrador]

Vraag: Wat is een dreveling?

Jaap

[Bart de Coo]

Het woord is waarschijnlijk al heel oud. Je komt het al tegen bij Clutius (1597). Een dreveling is gewoon een jager. Een naakt, nieuw opgezet volk dus dat uit een uitgebouwwde korf is gejaagd, door botsen of kloppen. Een volk dus dat uit zijn oude raatwerk 'gedreven' is.

Clutius maakte alleen jagers/drevelingen als het zwermen duidelijk op zich liet wachten en terwijl zich een goede dracht aandiende. Het ging om de combinatie van die twee. Dan werd het volk - grotendeels - uit de korf gedreven in een lege korf en de lege korf met de dreveling/jager zette hij op de oude plaats, terwijl de oude korf zonder moer ergens anders werd neergezet, een soort 'vlieger' dus.

Verder gebruikt Clutius voor zwermen die uit zichzelf afkomen ook nog mooie woorden. De voorzwerm noemde hij de 'eersteling', de eerste nazwerm - niet de 'twedeling', maar... - de 'anderling', de tweede nazwerm de 'derdeling', enzovoort (in principe!). Clutius had echter geen flauw idee van de levenscyclus van de honingbij. Dat de eersteling een bevruchte moer bevatte en de anderling niet, zal hem grotendeels ontgaan zijn. Vandaar wellicht de simpele, voor de hand liggende benamingen. Zie ook mijn stukkie over het woord 'dar':

http://www.bijenhouden.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=8529

Je zult in je lectuur ook wel het woord 'endeling' tegenkomen. Toen ik dat boek van Clutius las, snapte ik onmiddellijk waar dat woord vandaan kwam. 'Endeling' is natuurlijk een streektaalvorm van 'anderling', de eerste nazwerm dus.

Groet,

Bart de Coo

[labrador]

Dag Bart,

Dreveling is het door 'drijven' verkregen volk

drijven: Voor het oogsten van zomerhoning (boekweit) werden de bijen uit de korf gedreven (inderdaad als jagen). Na het uitnemen van de honing werd het volk, de dreveling dus, op het teruggespijlde broed gestort. Je hebt dus bijna gelijk[;)]
Verschil met jouw versie: de honing werd geoogst, het broed terug gespijld, en de bijen teruggestort. Geen vlieger dus...

Jaap