In de kerstnacht zingen de bijen

[Bart de Coo]

Ergens in 'De oude imkerij' van Jacobs en Van Plettenburg staat ongeveer: 'In de kerstnacht zingen de bijen en wie het niet gelooft, overtuige zichzelf.' (Ik kan het citaat helaas niet terugvinden. Ik heb het wel geprobeerd.)

Een paar dagen geleden citeerde Piet Jager in de rubriek 'Ziekten, parasieten en bestrijding' een stukje uit de roman 'De bijen zingen' van Theun de Vries:

"De kinderen hebben de gebroken hoofdknik van beppe Liouck gevolgd: 'De bijen, beppe, Liouck ... die slapen toch?' 'Ja liefjes', zegt Liouck, 'nu nog; maar met Kerstmis worden ze wakker, en zingen.' De bijgelovige knechten staren naar de oude verlamde meesteres met wijde pupillen. .................. Liouck moet al haar adem verzamelen. 'Met Kerstmis', zegt ze, 'als je scherp luistert, met het oor tegen de bijenkast dan hoor je het zingen van de engelen'

Ik ben dit verhaal onlangs voor de derde keer tegengekomen, namelijk in 'Van de bijen' door Theodorus Clutius (Leiden, 1597. Ik heb onlangs eveneens een recept uit dat boek op het forum gezet):

Carolus Clusius: 'Wat wil dat voor een rumoer zijn / dat (so sommige seggen) de Byen altoos op de kers-nacht eenich geluyt maken in manier van singen / meenende dat sy sulcx alle kers-nachten doen / om dat Christus op die nacht geboren worde:wat dunct u van alsulcx singen?'
Theodorus Clutius: 'Alsulck singen ende rumoer maken / suldy wel alle nachten horen alst schoon warm weder is / daarom dunct mij dattet een persuasie is diemen malcanderen wilde wijs maken.'

Kortom, 400 jaar geleden snapten ze ook wel dat dit verhaal folklore is. Maar wat een schitterend, intrigerend verhaal. En blijkbaar oeroud! Daarom stel ik voor beste collega's - en dit houden wij natuurlijk onder elkaar - dat wij deze folklore in stand gaan houden...

Als je ooit in december met vrienden of bekenden bij de bijenkasten gaat kijken, dan kijk je je vrienden een voor een indringend aan en dan vertel je dus unverfrohren, met een stalen smoel, met bittere ernst, op licht gedempte toon en met iets samenzweerderigs in je houding en in je stem:

'Als het nu over een tijdje Kerstmis is, dan moet je 's avonds laat, na de nachtmis, op je knieën achter een kast gaan zitten. Dan moet je goed luisteren; heel, héél goed luisteren. En als je dan heel goed luistert, dan kun je de bijen horen zingen!'

'Echt waar?'

'Echt waar!'


Groet,

Bart de Coo

[labrador]

..... zo kreeg onze imkerleraar destijds op 1 april alle cursisten met de oren tegen de kasten aan omdat de bijen een lentelied zouden zingen.....

niemand hoorde wat.... Stil dan! Luister eens goed!.....

En toen kwam het: jongens, weten jullie welke datum het vandaag is?

[Piet Jager]

Je zult het ook vast wel tegenkomen in: 'The sacred bee in ancient times and folklore' - 1937 H.M. Ransome

!Piet