Grote sterfte bijenvolken gevolg stuifmeeltekort?

[Els Kleijnendorst]

Romée, denk niet dat de oorzaak aan de honingkant zit.
Onder de ca 70 honingen die bij Bee-at-Home zijn aangeleverd zaten inderdaad veel donkere soorten, maar er waren ook schitterende licht getinte. Wel heb ik de indruk dat de honing dit jaar aanzienlijk donkerder was dan andere jaren. Een algemeen landelijk vergelijk heb ik daar niet voor, dan zou ik ook andere jaren de honingen uit grote delen van Nederland bekeken moeten hebben. Van de honingen aangeleverd bij de regionale honingkeuring Zuid Holland en die van mijzelf, kan ik het wel met zekerheid zeggen dat ze dit jaar donkerder waren.

Die donkerdere kleur moet niet geheel aan bladhoning worden toegeschreven, maar zijn volgens mij meer te herleiden aan het niet honingen van bepaalde planten, neem bijv. de linde. Lindepollen vindt je in andere jaren in bijna alle zomerhoningen in behoorlijke percentages. Slechts in een zeer gering aantal Bee-at-Home honingen trof ik van de linde pollen aan, en dan nog maar enkele (in jouw honing slechts 1 linde-pol). Je mag dus aannemen dat de linde dit jaar wel gebloeid maar niet heeft gehonigd, en aangezien de lindehoning heel licht van kleur is, zal dit grote invloed hebben gehad op de kleur van bloemenhoning.

En de rossige gloed van jouw honing? Onder de 70 van de Floriade was er nog een met een dergelijke rossige gloed. Heb toen nog van beide honingen de stuifmeelanalyses vergeleken maar kon daar geen overeenkomst vinden. Maar aangezien jouw bijen nog leven zal dat een volkomen onschuldige kleuring zijn. Maar heb geen idee waardoor ze veroorzaakt werd.

Schimmels en gisten. Ja, die trof ik bijna overal aan. Maar dat zijn '˜natuurlijke' schimmels en gisten die altijd op planten '“ dus ook bloemen '“ aanwezig zijn. En in jaren waarin door de bijen veel bladhoning verzameld wordt, zal de hoeveelheid hoger zijn dan in droge jaren. Maar zolang het suikerpercentage van de honing hoog genoeg is, behoef je je daar geen zorgen over te maken. De gisten en schimmels kunnen dan niet tot ontwikkeling komen.

Maar het belangrijkste argument waarom het niet aan de binnengebrachte honing kan hebben gelegen is: als er iets aan binnenkomend voedsel mankeert, dan: óf weigeren de bijen het, óf ze gaan er binnen de kortste keren aan dood. En dat is hier niet gebeurd, want na half augustus waren de drachtomstandigheden (hier bij mij in ieder geval) weer terug naar 'normaal'

[Imkerij Westland]

Door mijn verhuur activiteiten in de tuinbouw, heb ik afgelopen week mijn eerste kasten kunnen openen (in de warme kas) en tot mijn schrik trof ik bij deze volken geen korrel stuifmeel aan. Deze volken hebben de komende week gelukkig de gelegenheid om hun reserves aan sm snel op te bouwen maar ik vrees voor de volken die nog tot maart/april geen stuifmeel van betekenins in de vrije natuur kunnen vinden.
In feite betekend dit dat het broednest voor deze volken pas zeer laat op gang gaat komen en ik vraag mij af of de overbrugging tussen winter- en zomer bijen voldoende is om grote terugval in de volken te voorkomen.

Zoals we vaker op het forum hebben concluderen moeten we ons als imkers ook niet al te druk maken over dit soort zaken, daar de natuur ondoorgrondelijk is (wellicht hebben we weer een extreem vroeg voorjaar zoals in 2002).

Els; ik ben zeer benieuwd hoe jou Wateringse/Rijswijkse bijtjes de winter uit komen en of jij hetzelfde stuifmeel gebrek aantreft.

[Oude Essink]

Hallo Maarten,
vergeet niet dat de winterbijen een vet/eiwitlichaam hebben waarin de stuifmeelproducten zijn opgeslagen om te gebruiken voor het broed na de winter, voordat de nieuwe voorraad stuifmeel op gang komt.
Als er in de nazomer en najaar te weinig stuifmeel in dit lichaam is opgeslagen, is de situatie ernstiger.
hennie oes

[Els Kleijnendorst]

Maarten schreef:

Els; ik ben zeer benieuwd hoe jou Wateringse/Rijswijkse bijtjes de winter uit komen en of jij hetzelfde stuifmeel gebrek aantreft.

Ben zelf nieuwschieriger of ze levend de winter uitkomen, aan 1 volk begin ik te twijfelen, die vlogen in de warme periode rond de Kerst niet, maar zoemden nog wel bij het tikken tegen de kast, gisteren hoorde ik niets meer. En hoe groot de andere volken zullen zijn, zal een kwestie van afwachten zijn.
Zag een paar dagen geleden n.a.v. het vandalisme in Gouda, op TV West een interview bij de bijenstand aldaar, dat de overige volken in Gouda massaal vlogen. Diezelfde dag vloog van mijn volken maar een enkel bijtje. Spreek mijzelf nu maar moed in door te denken dat mijn volken de volle laag krijgen als de wind over de polder aan komt razen én dat op de sloot waar ze tegenaan staan nog ijs ligt én dat volken die gestoord of ziek zijn sneller de neiging hebben te gaan vliegen.
Wat het stuifmeel betreft zie ik de toekomst niet zo somber, duizenden sneeuwklokjes in de directe omgeving van de volken tonen hun witte bloempunten al en de els en hazelaar bloeien al. Wat dat betreft komt het wel goed. Als we nu geen al te grote temperatuurschommelingen meer krijgen sleept ik ze er wel door.

[Oude Essink]

Op de Apisticus dag in Münster, waar 500 duitse imkers verenigd waren, kwam uiteraard ook de bijensterfte ter sprake.
Duitse imkers verliezen 30% van hun volken gemiddeld.
Bij de op het forum reeds genoemde mogelijke oorzaken, kwamen nog twee elementen naar voren die tot nog toe weinig aandacht kregen:
1. de in de landbouw georganiseerde steeds latere dracht levert stress bij bijen die hierop niet "ingewerkt" zijn. Winterbijen krijgen de neiging toch uit te vliegen om de late buit binnen te halen en de voorbereiding op de winter raakt ontregeld.
2. Bestrijdingsmiddelen in de landbouw die zijn toegelaten als "niet gevaarlijk voor bijen" worden hiertoe getest met gezonde bijen; als de sterfte beneden een minimum blijft wordt het middel toegelaten.
Bijen echter die door nosema, Varroa en nevenellende toch al verzwakt zijn, kunnen op deze middelen anders reageren dan gezonde bijen. En zo kunnen ook die middelen in samenhang met andere verschijnselen ziekte en ondergang van volken bevorderen.
hennie oes