Honing: altijd een goed inwinteringsproduct?

[Els Kleijnendorst]

In de rubriek '˜Vraagbaak' kwam onder onderwerp '˜Prijs van suiker' op een gegeven moment het 'natuurlijke'

[kole.amj]

Els
Hoe komen roetdeeltjes in de honing?
wordt dat niet door bijen uitgefilterd of is daar
ook een grens aan wat grootte van de deeltjes betreft.

A-3

[Els Kleijnendorst]

Adrie, als er bij honing over roetdeeltjes wordt gesproken, moet je niet alleen aan roet denken, maar meer aan allerlei miniscule kleine vuildeeltjes.
Vooral bij bladhoning, en dat is toch in hoofdzaak de zoete plantensappen die door de luizen weer zijn uitgescheiden en op de bladeren e.d. terecht is gekomen en daar door de bijen wordt verzameld, in die kleverige zoete massa zijn allerlei vuiltjes (waaronder roet) uit de lucht gaan plakken. En die worden mee verzameld door de bijen. Inderdaad wordt het grootste gedeelte er door de bij weer uitgefilterd, maar een heel klein gedeelte - de superfijne - blijft aanwezig.
Dat is danook de reden waarom ik mij over de opeenhoping van reststoffen in de darmen van de bijen zorgen maak als ik deze honing in de volken laat.

[Frans Klein Breteler]

zuiver kristalsuiker is toch het beste? is het vroegtijdig invoeren met kristalsuiker daarom de beste manier om je volk met zo zuiver mogelijk voedsel de winter in te sturen?

[wilde]

Mijn vraag: welke soorten honing zijn minder, of absoluut, ongeschikt om je bijen als wintervoer mee te geven?

Honing bestaat naast merendeels suikers en wat water uit circa 1 tot 2% vaste stoffen. Daaronder dus stuifmeel, maar ook vervuiling. Dat is dus een zeer gering deel. Je zorg over luchtvervuiling deel ik, maar niet de bezorgdheid voor de kwaliteit van het wintervoer. Ik zou menen dat geen enkele hier in Nederland door de bijen verzamelde honing ongeschikt is om in te winteren. Er is voor de bijen giftige honing bekend, maar dat is een hoge uitzondering en dat komt hier niet voor.
Ook in de raat gekristalliseerde honing zal geen probleem zijn. Het is een natuurlijk proces en daar weten de bijen echt wel mee om te gaan. Bedenk ook dat in de massa van gekristalliseerde honing in principe nog even veel water aanwezig is als voorheen. De samenstelling is alleen gewijzigd.

Belangrijker bij de inwintering is voldoende stuifmeel dan de soort honing of suiker. Dat moet het volk zelf verzorgen, maar je kunt soms een handje helpen met reizen of gespaarde ramen inhangen.

Groetend, Albert

[wilde]

... invoeren met kristalsuiker daarom de beste manier om je volk met zo zuiver mogelijk voedsel de winter in te sturen?

Frans, zeker niet. Er is voor bijen naar mijn mening geen beter product dan honing. Het is een drogreden van veel imkers om op die wijze zo veel mogelijk te slingeren. Honing bevat zeer veel andere stoffen dan slechts suikers. Het welzijn van het bijenvolk is daarmee gebaat. Kristalsuiker mist al die stoffen. De bijen zijn erop gebouwd om in de winter afvalstoffen in de darm op te slaan zolang het geen vliegweer is. Dat kunnen ze uitstekend. Juist andere (imkers)invloeden geven roer en dergelijke verschijnselen.

Ik heb al jarenlang enkele korven. Daar oogst ik nooit honing van, alleen zwermen. Ik voer ze nog wel wat suiker bij, een kilo of 4, want zij kunnen het niet helpen dat ik ze in mijn tuin zet, waar in de zomer minder te halen is. In korven kun je niet rommelen met raten, zoals we dat in de kastvolken dikwijls doen. Ik snijd alleen in het voorjaat raat terug tot het broed om zo de raat te vernieuwen. Zelfs dat is misschien niet nodig.
De korven hebben nog nooit last gehad van roer. Bij enkele kastvolken zie ik dat bijna ieder jaar wel. Het gaat meestal snel over als het weer verbetert en er stuifmeel en verse nectar binnenkomt.
Groetend, Albert

[Frans Klein Breteler]

Albert, bedankt voor deze info. Mijn vraag, als startend imker, is: wat is of betekent roer? Ik heb onlangs van een stoppende imker 4 bevolkte kasten overgenomen en een (nieuwe)slinger (voor € 225,= koopje he?) waarbij ik ook 2 korven van bunte (pijpestrootje) heb gekregen. Nu leek het mij leuk om hierin een volkje te laten, maar hoe gaat dat met het zwermen? Dat kan je dus niet controleren? Nu staat mijn iemenstal ca. 500m buiten de bebouwde kom, maar is het nu wel een goed idee, een volk in een korf houden, 500 m2 van de bebouwde kom of vliegen de bijen het buitengebied in?

Vriendelijke groet, Frans

[wilde]

... wat is of betekent roer?

Frans, dat is diarrhee van de bijen. Ze raken de ontlasting kwijt in het volk op de raten en op de buitenkant van de kast, meestal op de voorkant boven de vliegopening. In de kast is het een vieze stinkende bende. Op de buitenkant van de kast zijn veel geelbruine strepen poep te zien. De buitenkant kan gemakkelijk worden schoongemaakt, maar de binnenkant is problematischer. Ramen vervangen is de beste oplossing maar niet altijd mogelijk omdat daar ook het voer in kan zitten dat ze nog dringend nodig hebben.

Men weet niet precies hoe het komt, maar veronderstelt wel een conditie van het volk die niet optimaal is. Dat kan door wintervoer dat te laat is gegeven en onvolledig bewerkt is, te weinig stuifmeel voor het winterbroed, veel verstoringen tijdens de winterzit. Soms wordt ook onjuiste honing genoemd als mogelijke reden. Te denken aan heidehoning, gekristalliseerde (koolzaad)honing en blad(luis)honing. Dat laatste argument betwijfel ik zeer. Honing wordt door de bijen zelf gemaakt. Ze voegen enzymen en andere stoffen toe aan de nectar en dampen die in tot een bepaald percentage water bereikt is. Zo'n eigen bijenproduct - ook als het van luizenuitscheiding afkomstig is - moet wel veel mankementen hebben om niet te voldoen.
De remedie zou zijn het geven van een dunne lauwe suikeroplossing, waardoor de activiteit toeneemt en de normale gang van zaken zich herstelt. Ik heb het nog nooit hoeven te doen, want zo erg was het nooit.

... maar hoe gaat dat met het zwermen? Dat kan je dus niet controleren? Nu staat mijn iemenstal ca. 500m buiten de bebouwde kom, maar is het nu wel een goed idee, een volk in een korf houden, 500 m2 van de bebouwde kom of vliegen de bijen het buitengebied in?

Het lijkt me een prima idee, maar je moet wel het bijenhouden wat onder de knie hebben om te begrijpen hoe het zwermen verloopt of kan verlopen. Bij mij hangen praktisch alle zwermen op 10 tot 20 meter van de korf. Ik woon op een soortgelijke afstand van de bebouwde kom. Als je de zwermen niet schept, kunnen ze alle kanten op vliegen, ook naar het dorp. Maar je was wel toch van plan om ze alle te scheppen? Je moet van te voren bedenken wat je met alle zwermen gaat doen. De korven zwermden bij mij dit jaar in 2 perioden. Gemiddeld 1 voorzwerm en 2 nazwermen. Dat is dus per korf al 6 zwermen per jaar. Ik heb 3 korven en kan dus 18 zwermen per jaar van die korven hebben. Soms is het iets minder omdat de nazwermen in de 2e periode meestal beperkter zijn in aantal.
Had je daar al over nagedacht?

Groetend, Albert