Het maken van meubelwas.

[Hans van der Post.]

Uit : BIJENWAS VOORHEEN EN THANS. (1918)
Zie omtrent gewichten en maten einde van dit verhaal (*)

HOOFDSTUK XI. Technisch gebruik van was.
Nuttige recepten.

1. Boetseerwas.
De was, welke voor dit doel wordt gebruikt is wit, gesmolten en vermengd met reuzel om ze kneedbaar te maken, Bij het verwerken moeten de gereedschappen en het bord met water vochtig worden gehouden om aankleven te voorkomen.

2. Entwas.
Hars½ en bijenwas½; hieraan vol doende talk of reuzel toevoegen om ze zacht te maken zoodat ze gemakkelijk met de hand kan worden bewerkt. Na het smelten laten afkoelen en de massa op een steenen plaat aan pijpen rollen.

3. Garenwas.
Bijenwas wordt hiervoor gewoonlijk gebruikt in kleine ronde platte stukjes, ongeveer 3 C.M. in doorsnee; ze maakt het naaigaren stevig en glad.

4. Fransch Glansmiddel.
Neem mastiek, sandrak, seedlac, schellak en arabische gom, van elk l oz. Maak alles tot poeder en voeg er dan oz. maagden was bij. Los alles op in een flesch met l quart overgehaalden wijngeest Nadat dit 12 uur heeft gestaan is het goed voor het gebruik

5. Meubelpasta.
(l) Bijenwas, terpentijn en lijnolie in gelijke deelen. Smelt alles dooreen en laat het afkoelen.

(2) 4 oz. bijenwas, 10 oz. terpentijn en alkanet wortel om te kleuren. Smelt alles dooreen.

(3) Wit: l Ib. witte was, ½ gallon potaschwater. Kook dit dooreen tot vereischte dikte.

(4) l Ib. bijenwas, ¼ 1b. zeep, 3 oz. parelasch oplossen in ½ gallon water. Kook dit goed dooreen.
(5) Om houtwerk glanzend te houden: schaaf ¼ 1b. bijenwas in ½ pint terpentijn.

6. Meubel Cream.
(l) 1b. Bijenwas, 24 oz. parelasch, 4 oz. zeep, l gallon water. Kook dit tot het goed dooreen gemengd is.
(2) 4 oz. gele was, 2 oz. gele zeep, 50 oz. water. Kook onder aanhoudend roeren alles dooreen en voeg er aan toe 5 oz. gekookte olie en 5 oz. terpentijnolie

7. Meubelolie.
(l) l pint gekookte lijnolie; 4 oz. gele was. Smelten en kleuren met alkanetwortel.
(2) Een deel alkanetwortel, 4 deelen spirituslak (schellak), 16 deelen lijnolie, 2 deelen terpentijn, 2 deelen was. Meng alles dooreen en laat het mengsel een week staan.

8. Meubelvernis.
15 oz. witte was, l oz. gele hars (poeder) l quart terpentijn. Laat dit mengsel staan tot het is opgelost. Men wrijft het in met een borstel of doek en met een schoone wollen lap goed nawrijven.

9. Meubelglansmiddel.
(l) ½ 1b. Bijenwas, ¼ oz. alkanet wortel. Smelt dit bijeen in een steenen pan tot de was goed
is gekleurd: voeg er dan bij ¼ gill. lijnolie en een zelfde hoeveelheid terpentijn. Zeef het door een stuk grof neteldoek.
(2) Smelt 2 deelen was en roer er een deel terpentijn door na ze van het vuur genomen te hebben.

10. Glansmiddel voor gedraaid werk.
Los l oz. sandrak op in ¼ pint wijngeest, schaaf l oz. bijenwas en los ze op m een voldoende hoeveelheid terpentijn om er een pasta van, te krijgen. Voeg het eerste mengsel er langzaam aan toe. Het mengsel wordt met een wollen lap op het voorwerp aangebracht, terwijl het nog in beweging is in de draaibank ; maak het glanzend met een zachte linnen lap.
Het stuk zal er uitzien alsof het prachtig gevernisd is.

48. Om leder waterdicht te maken.
(l) 25 oz. Was; l½ oz. Bourg. pek; 2 oz. grondnotenolie; 1¼ oz. ijzersulphaat; ¼ oz. thymessence
(2) l oz. Gomelastiek aan kleine stukjes; l pint gekookte olie. Oplossen door verwarmen, voeg er dan bij l pint warme gekookte olie, roer alles goed door en laat het afkoelen.
(3) 2 oz. Bijenwas en 2 oz. gele hars. Smelt ze in l pint gekookte olie.
(4) l oz. witte was; l oz.spermaceti; en 4 oz. schapenvet. Smelt ze in l pint olijfolie. Bovengenoemde oplossingen warm aanbrengen

49. Om laarzen en schoenen waterdicht te maken.
l oz.Bijenwas, ½ oz vet, 2 oz olijfolie, ½ lampzwart. Smelt de was en het vet in de olie, voeg het lampzwart er aan toe en roer tot het koud i