Een imkersjaar in zeven septaden

[Bart de Coo]

Wat doet een imker in de winter die zich stierlijk verveelt? En die alle boeken en tijdschriften al gelezen heeft? Tsja, verzin eens wat. Gedichten schrijven of zo?

Een tijdje terug kwam ik een leuke dichtvorm tegen: de septade. Die vorm laat zich snel uitleggen. Bedenk een regel die zich leent voor overpeinzing. Die regel wordt de eerste en de laatste. Dan ga je verder met drie regels in omarmend rijm, dus ABBA. Dan zorg je voor een wending, of in vaktermen, voor een 'chute' of een 'volta'. Tussen de regels vier en vijf moet dus een breuk of een overgang zitten of zo. De laatste drie regels hebben als schema ABA, met de opmerking dus dat de laatste regel (bijna) gelijk is aan de eerste.

We hebben het hier over een gebonden versvorm, dus je zorgt ook voor een vast aantal metrische versvoeten en (eventueel) alternerend rijm. Ik heb gekozen voor de jambische vijfvoeter, dus de de A's hebben elf lettergrepen, waarvan de laatste onbeklemtoond is, en de B's hebben er tien, waarvan de laatste wél beklemtoond is - of omgekeerd.

Misschien dat ik ze nog eens laat publiceren in Bijenhouden. Maar dan heb je ze hier alvast. Veel leesplezier.


Het imkersjaar in zeven septaden

WINTER
In de winter, die maar niet voorbij wil gaan,
Dan mijmer ik in lege avonduren
Van zon, gezoem en nieuwe avonturen
En korenbloemen tussen wuivend graan.
Ach zie mij voor mijn stille kasten staan,
Vol toekomstplannen, bijkans te verzuren
In de winter, die maar niet voorbij wil gaan.

VOORJAAR
Eindelijk lente; de kasten mogen open.
Dat licht, die frisse geuren, dat geluid.
Ik neem de ramen een voor een eruit
En zie al snel de drukke moeren lopen.
De honing komt eraan, zo mag ik hopen;
De kasten kunnen spoedig naar het fruit.
Eindelijk lente; de kasten mogen open.

ZWERMTIJD
'Imker, help! Er hangt een zwerm in de boom!'
Daar hangt ie, verscholen in het lover
Van haar bolplataan. De telefoon gaat over;
Ze houdt haar zenuwen maar net in toom.
De angst verdwijnt als ik straks zonder schroom
De zwerm met zachte hand de korf in tover.
'Zeg, buurvrouw! Er hing een zwerm in de boom!'

HONING
Een potje honing, de zomer achter glas.
Het jong-en-prille zit erin gevangen,
En tegelijkertijd een ver verlangen:
Een schaaltje vol met wordt en is en was.
De honing die zo menig kwaal genas
Brengt kleur zoals de zon op bleke wangen.
Een potje honing, de zomer achter glas.

BESPIEGELING
De bijen zijn de hoedsters van mijn ziel.
Als mij een zware keten drukkend kluistert,
Een donkere onweerswolk mijn lucht verduistert,
Ik neerwaarts ga op Vrouw Fortuna's wiel,
Dan ga ik naar mijn bijen en ik kniel
Zoals de biechteling. De pater luistert.
De bijen zijn de hoedsters van mijn ziel.

HEIDE
De heide, één ellende. Dit jaar weer?
Ik heb wagens in de modder weg zien zijgen,
Of de honing was niet door de zeef te krijgen.
Soms zet ik mij in moedeloosheid neer.
Maar het is alsof ik willoos, keer op keer,
Verleid word door die prachtig paarse twijgen.
De heide, één ellende. Dit jaar weer?

NAJAAR
September is de maand van had ik maar.
September is de maand van zelfverwijten.
September is de maand van spijt verbijten.
September is de maand van oudejaar.
September is de maand van voor mekaar.
September is de maand van voer en mijten.
September is de maand van had ik maar.


Bart de Coo,
januari 2016

[Hans van der Post.]

[Jaap v.Popering]

[Erick]

Heel mooi bedankt voor het delen Bart

[Wim Joosten]

Prachtig

[laura1901]

Geweldig!

[bee-tree]

"Ben Fica; goud doan, mien jong". Zjef.

P.S. In het rijtje met tekens om de bijdrage te bewerken, blijft alleen bij mij
de 'tekenstift' al de hele morgen staan. Vindt men mijn compliment te kort
van stof en\of begrijpt men het niet ? Voor de zekerheid leg ik het uit.
"Ben Fica" betekent "Goed gedaan". Het is de naam van een beroemde Spaanse
voetbalclub zoals iedereen wel zal weten. "Goud doan, mien jong" in het Gronings,
betekent "Goed gedaan, mijn jongen" Bart is nog een jonge vent, vandaar !
Hij zal de twee woorden "Goed gedaan" of "Goed gefikst" (fikst is verwant met fica)
beslist vaak in de klas of thuis gebruiken.
Ik heb een lofzangversje gemaakt op de Veluwse Bard en zou het hier willen plaatsen,
maar ik kan het ook in het topick limericks zetten. Wat zal ik doen ?
P.S. In een dialectverhaal heb ik F.C. Groningen eens F.C. Goud Doan genoemd. Vandaar !
Bard betekent: zanger en dichter bij de Kelten en andere volken.

[Bart de Coo]

Dank voor de complimenten. Ik heb aardig zitten zweten op deze regels.

Ik vraag mij ondertussen af of ik de regels van de laatste 'septade' niet moet omdraaien. Resultaat:

September is de maand van had ik maar.
September is de maand van zelfverwijten.
September is de maand van spijt verbijten.
September is de maand van oudejaar.
September is de maand van voor mekaar.
September is de maand van voer en mijten.
September is de maand van had ik maar.

Loopt ie lekkerder zo? Moeilijk moeilijk.

Bart

[Bart de Coo]

Overigens laten deze septaden zich best makkelijk op muziek zetten. Iemand in de zaal die er muziek bij kan verzinnen? Ik wil er zelf wel bij zingen.

Beschouw zo'n septade dan als twee strofen van vier. De eerste twee regels krijgen een melodielijn die met regel drie en vier herhaald wordt.

Die melodie wordt in de regels vijf en zes een beetje aangepast, graag met wat hogere noten.

Zo ontstaat er een brug naar regel zeven die dan gaat functioneren als refrein. Die regel kun je dan uiteraard herhalen zo vaak als je wilt.

Solo/intermezzo.

Hele verhaal nog een keer, maar dan met variaties, zoals een extra instrument erbij of zo.

Muzikanten in de zaal?

De uitvoering gaat plaatsvinden bij de heropening van het Bijenhuis bijvoorbeeld, of we maken er een YouTube-filmpje van.

Bart

[Hans van der Post.]

Inderdaad Bart nu loop het beter.

Of:

September is de maand van had ik maar.
September is de maand van voor mekaar.
September is de maand van oudejaar.
September is de maand van zelfverwijten.
September is de maand van spijt verbijten.
September is de maand van voer en mijten.
September is de maand van had ik maar.