Ontwikkeld door: De basis-vliegermethode gebaseerd op de methode van Friedrich Frick is met enkele imkers (Minne Bonnema, Henk Kok en Els Kleijnendorst) doorgesproken. Een aantal zaken zouden zowel Minne en Els op een andere manier aanpakken. Nu weten wij niet of deze veranderingen ook verbeteringen zijn aangezien wij geen van beiden nog ervaring hebben met een vliegermethode. Toch willen wij ze u ter overweging meegeven, alsmede daarna de gewijzigde bedrijfsmethode. Opmerkingen vernemen wij graag op het Imkerforum.
Doel het afvangen van varroamijten d.m.v. darrenbroed, raatvernieuwing, geïntegreerde koninginneteelt.
Principe De werkwijze houdt het midden tussen "Frick" (die bleek vrij intensief) en de manier van zwermverhindering zoals die gebruikt wordt bij de Aalstermethode. Voordeel is, dat dit systeem geen extra plaatsruimte vraagt op de stand. Voor het wegvangen van de mijten worden slechts kleine stukjes darrenbroed gebruikt (9,5 x 17,5 cm = ca 1100 cellen)

 

 

Verschillen met de basis-vliegermethode

Er wordt geen darrenkunstraat aan de volken verstrekt (evt. een heel klein reepje was), de bijen moeten zelf de raat bouwen.

Het volk krijgt 1 week voor het maken van de vlieger een heel raam aangeboden voor het bouwen en beleggen van darrencellen (voor de vlieger leek ons 1/3 raam te weinig 'vang'mogelijkheid te bieden.) Bovendien worden de mijten hierdoor over een langere termijn én vanaf een vroeger tijdstip weggevangen. Dit raam gaat mee in de vlieger.

De inzetstukjes in het speciale raam laten wij wel al eerder in het seizoen uitbouwen en bewaren deze zoals bij de basismethode omschreven.

Doordat het vangraam voor de vlieger eerder wordt aangeboden, kan ook het eerste speciale darrenraam (1/3 raat) eerder worden ingehangen. Hierdoor kunnen vanaf dag +10 al mijten worden wegvangen in het moedervolk (bij de basismethode valt dit moment op dag +23). Hierdoor zullen de koninginnenlarven minder kans lopen door mijten beschadigd te worden. Een nadeel ten opzichte van de basisvliegermethode is dat het darrenvangraampje 1x vaker moet worden ingezet in het moedervolk.

Bij de basisvliegermethode wordt op dag 0 één raam open broed meegegeven aan de vlieger om evt. zwermen te vermijden. In het moedervolk komt al het overige broed te hangen. Aangezien er geen moerrooster is gelegd zullen de bijen op het broed in 2 BK’s doppen aanzetten. Doppen die later weer moeten worden weggebroken als u hiervan niet verder wilt telen, of als u wel de redcelmoeren gebruikt, moet het eerste nog open broed van deze moeren naar de vlieger worden verplaatst.

Doordat bij dit alternatief op dag -7 moerroosters zijn gelegd tussen beide BK’s en HK, zit het jonge broed alleen in de onderste kamer. Door nu de gehele onderste broedkamer  – met daarin al het jongere broed – 1 week mee te geven aan de vlieger, wordt vermeden dat op dit broed doppen worden aangezet. Het moedervolk is hierdoor hopeloos moerloos en krijgt nu direct òf 1 raam met teeltlarven (doppenproject), òf  1 raam met zo jong mogelijk broed mee van de oude koningin (of uit het volk waarvan u wilt verder telen). Wel moet ook in de vlieger 1 week het moerrooster worden gelegd tussen de beide broedkamers om te voorkomen dat de moer in de onderste broedkamer kan leggen.

De gehele broedkamer wordt na 1 week overgezet van de vlieger naar het moedervolk. Doordat in deze broedkamer nu geen jong broed meer aanwezig is, kunnen de bijen van het moedervolk hierop  geen doppen meer aanzetten.

Een bijkomend voordeel is dat de vlieger nu 2 BK bezet (tegen eerst 1 BK), waardoor de bijen van het moedervolk, door de grotere afstand tussen beide vliegplanken, minder geneigd zijn op het gedeelte met de oude koningin aan te vliegen.

Benodigde materialen

Separator of snelgroveboard. Een dekplank met een vlieggat zoals omschreven bij de basismethode kan natuurlijk ook.

Een leeg broedkamerraam, niet voorzien van kunstraat

Twee speciale ramen en 3 inzetstukken: (zie tekening). Het inzetstuk maakt het mogelijk om met minder darrenraat te werken. Zo hoeft de imker geen hele darrenraten weg te gooien.

  Werkschema alternatieve "Vlieger-methode" .
Het gedeelte met de oude koningin wordt hierna genoemd: "de vlieger", op dit gedeelte zullen alle vliegbijen aanvliegen. Het bovendeel op de speciale plank (of separator of snelgroveboard) krijgt alle broed en bijna alle jonge bijen, hierin worden de jonge moeren gekweekt. Dit deel wordt "moedervolk" genoemd.
in april
per volk 3 speciale darrenraatjes uit laten bouwen. (of 1 gewoon raam en dat in drieën snijden)
Dag 7

moerroosters leggen tussen broedkamers en honingkamer, de koningin komt in de bovenste broedkamer.

een geheel leeg raam (zonder kunstraat of alleen met een reepje voorbouw) in de bovenste broedkamer hangen. Dit raam zal door de bijen met darrenraat worden uitgebouwd en door de moer belegd.

Dag 0

het gehele volk wordt van zijn plaats genomen, de bodem blijft staan. Ga als volgt te werk:

zet eerst een nieuwe broedkamer opzij klaar tussen 2 dekplanken of i.d. (het raam met de koningin moet hierin later worden afgeslagen en de dekplanken moeten voorkomen dat de moer opvliegt of wegloopt). In deze bak komt aan iedere zijkant 1 raam (2 totaal), geheel gevuld met honing of suiker en stuifmeel, het speciale raam met 1 darreninzetstuk, en 6 ramen werksterkunstraat. Iets uit het midden blijft 1 plek open (daar komt later het gehele darrenraam).

zet ook een 6-ramer of i.d. klaar waarin u de bijen van 7 ramen kunt afslaan (tijdelijke opslag)

op de bodemplank plaatst u de bovenste broedkamer (waarin de koningin zit). Bekijk alle ramen stuk voor stuk op doppen en breek ze weg, het raam met de moer moet worden afgeslagen in de klaarstaande nieuwe broedkamer en het raam met darrenbroed gaat met opzittende bijen ook in deze nieuwe broedkamer (kijk even of soms de moer hierop zit). Verder blijven de bijen op 1 raam met open broed zitten. (in totaal komen er dus van 3 ramen de bijen in de vlieger), alle andere bijen worden afgeslagen in de 6-ramer. Als u van dit volk wilt natelen moet 1 raam met eieren en/of 1 dags-larven apart worden gezet (bijv. in de 6-ramer bij de afgeslagen bijen), een raam met ouder broed kan hiervoor in de plaats worden gezet.

hierop gaat een moerrooster.

dan komt de nieuwe broedkamer erop (voorzichtig dat de koningin er niet afvalt of soms nog over de afsluitende dekplanken wandelt)

een separator, of nog beter een snelgroveboard (hiermee kan je als de vlieger teveel bijen gaat bevatten op eenvoudige wijze de bijen op het moedervolk laten afvliegen)

tenslotte de oorspronkelijk onderste broedkamer (met daarin het oudere broed). Een kantraam moet worden uitgehaald om in het midden ruimte te maken voor het teeltraam (een raam met doppen doppenproject of een raam met eieren/1-dags-larven van een teeltvolk.) Zorg wel dat er voldoende stuifmeel aanwezig is in dit deel. De afgeslagen bijen komen hierbij.

de honingkamer, dekplank en deksel.

Dag + 7

▪ De onderste broedkamer (nu met ouder broed) wordt opzij gezet, ook het moerrooster wordt weggehaald. Op de bodemplank komt nu de bak met de koningin erin. Uit deze bak wordt het 1e darrenvangraampje verwijderd en een nieuw vangraampje (2e) in de plaats gezet. Het 1e vangraam, nu belegd, wordt in het moedervolk ingehangen. (alleen het speciale inzetraampje, het gedeelte met werksterbroed blijft in het moedervolk).

▪ De honingkamer wordt van het moedervolk afgehaald en op de vlieger gezet. De van de vlieger afkomstige broedkamer komt nu op de separator te staan (nazien op doppen) met daarop de broedkamer van het moedervolk.

 

Dag +13

Vlieger: het hele raam darrenbroed verwijderen, de vlieger is nu zo goed als mijtvrij. Het 2e vangraam wordt verwisseld voor een nieuw (3e).

Moedervolk: 2e vangraam omwisselen met 1e, als dit raam nog open darrenbroed bevat, beide ramen in het volk laten hangen.

Doppen breken op teeltraam en moer in het volk laten lopen

Dag + 23

Vlieger: 3e vangraam uithalen.

Moedervolk: 2e (en evt. 1e) vangraam verwijderen en 3e vangraam inhangen. Wellicht is jonge moer reeds aan de leg.

Dag + 33

Moedervolk: 3e vangraam met spec. raam uithalen. Moergoed controle volk.

Vlieger en moedervolk eventueel verenigen. Ook is het mogelijk om het moedervolk af te laten vliegen dmv het snelgroveboard.